Kredyty w maju 2024r. są nadal ponad 2 razy droższe niż 2021 roku.
Zdolność kredytowa Polaków w maju 2024 roku jest wyższa niż pod koniec 2021 roku, mimo że oprocentowanie kredytów hipotecznych jest obecnie ponad dwa razy wyższe niż przed początkiem serii podwyżek stóp procentowych w naszym kraju. Przypomnijmy, że w październiku 2021 roku, po raz pierwszy od 9 lat, Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała się na podwyżkę stóp procentowych, podnosząc główną stopę referencyjną z 0,1% do 0,5%. Na koniec 2021 roku średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych wynosiło około 3%, natomiast w 2024 roku jest to około 7-9%. Paradoksalnie, sytuacja ta jest korzystna dla potencjalnych kredytobiorców, gdyż mogą oni pożyczać więcej na mieszkanie niż trzy lata temu.
Wzrost wynagrodzeń przyczyną wyższej zdolności kredytowej
Głównym czynnikiem, który przyczynił się do wzrostu zdolności kredytowej, jest dynamiczny wzrost wynagrodzeń. W ostatnich latach przeciętne zarobki Polaków znacząco wzrosły, co przekłada się na wyższą zdolność do obsługi większych zobowiązań finansowych. W latach 2022 i 2023 wynagrodzenia w Polsce wzrastały w ujęciu nominalnym (w 2022r. 11,2% i odpowiednio 12% w 2023r.), jednak realne wynagrodzenia były pod silnym wpływem inflacji, co wpłynęło na ich mniejszą siłę nabywczą.
Wzrost wynagrodzeń rekompensuje wyższe koszty kredytów, dzięki czemu banki są skłonne udzielać większych kwot kredytów hipotecznych. To zjawisko jest korzystne szczególnie dla osób młodych, które planują zakup pierwszego mieszkania, oraz dla rodzin, które potrzebują większego lokum.
Co dalej ze zdolnością kredytową i kosztami kredytów?
Prognozy dotyczące zdolności kredytowej i kosztów kredytów na najbliższe lata są zróżnicowane. Z jednej strony, istnieją oczekiwania rynkowe, że stopy procentowe mogą zacząć stopniowo spadać, co przełożyłoby się na obniżenie kosztów kredytów hipotecznych. Niższe stopy procentowe mogłyby stymulować popyt na kredyty i przyczynić się do wzrostu zdolności kredytowej.
Jednak prognozy Narodowego Banku Polskiego na marzec 2024 r. wskazują inny scenariusz. Zakładają, że stopy procentowe w latach 2024-2026 pozostaną na niezmienionym poziomie. NBP oszacował, że stopa referencyjna pozostanie na poziomie 5,75% przez cały okres projekcji, obejmujący lata 2024-2026. W projekcji tej uwzględniono także czynniki inflacyjne. W scenariuszu bazowym, zakładającym kontynuację działań osłonowych przeciwko inflacji, inflacja ma wynieść 3% w 2024 roku i 3,4% w 2025 roku. Natomiast w przypadku wycofania tych działań, inflacja w 2024 roku może wzrosnąć do 5,7%, a w 2025 roku wyniesie 3,5%. Wzrost inflacji mógłby wymusić na NBP dalsze podwyżki stóp procentowych, co z kolei zwiększyłoby koszt kredytów.
Jeżeli jednak gospodarka będzie się rozwijać w stabilnym tempie, a wynagrodzenia będą nadal rosły, zdolność kredytowa Polaków powinna pozostać na wysokim poziomie. Potwierdzają to prognozy. NBP w swoich projekcjach przewiduje wzrost PKB na poziomie 3,0% w 2024 roku i nieco wyższy, bo 3,5%, w 2025 roku. Również wynagrodzenia w Polsce powinny nadal rosnąć. Według projekcji analityków NBP, wzrost nominalnych wynagrodzeń w Polsce w latach 2024-2025 będzie niższy niż w poprzednich latach, ale nadal znaczący. W 2024 roku przewidywany nominalny wzrost wynagrodzeń wyniesie 8,1%, a w 2025 roku 6,5%.
Nowa ustawa zagrożeniem dla zdolności kredytowej?
W kontekście przyszłości zdolności kredytowej Polaków, warto również zwrócić uwagę na nowe regulacje prawne, które mogą wpłynąć na rynek kredytów hipotecznych.
Przykładowo nowelizacja ustawy o Funduszu Wsparcia Kredytobiorców wprowadza rozwiązania, które mogą wpływać na zdolność kredytową oraz politykę banków w zakresie udzielania kredytów. Przepisy te umożliwiają wnioskowanie o darmową, a nawet częściowo umarzaną pożyczkę na spłatę rat kredytu mieszkaniowego, co ma na celu wsparcie kredytobiorców w trudnej sytuacji finansowej. Jednak dostęp do funduszu został na tyle ułatwiony, że istnieje ryzyko negatywnego wpływu na zdolność kredytową nowych kredytobiorców. Banki mogą zacząć stosować bardziej rygorystyczne kryteria oceny zdolności kredytowej, aby zminimalizować ryzyko sytuacji, w której nowi kredytobiorcy, tuż po otrzymaniu kredytu, skorzystają z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. W praktyce może to oznaczać:
– Wyższe wymagania dotyczące dochodów i stabilności zatrudnienia.
– Surowsze oceny historii kredytowej.
– Wyższe wymagania dotyczące wkładu własnego.
Jak poprawić swoją zdolność kredytową?
Poprawa zdolności kredytowej jest kluczowa dla osób planujących zaciągnięcie kredytu hipotecznego. Istnieje kilka kroków, które można podjąć, aby zwiększyć swoje szanse na uzyskanie korzystnych warunków kredytowych.
Pierwszym krokiem jest regularne spłacanie zobowiązań finansowych. Terminowe regulowanie rachunków i spłat kredytów pozytywnie wpływa na historię kredytową.
Drugim krokiem jest zwiększenie dochodów. Można to osiągnąć poprzez podjęcie dodatkowej pracy, zdobycie awansu lub zmianę pracy na lepiej płatną. Ważne jest również ograniczenie bieżących zobowiązań finansowych. Im mniej długów, tym większa zdolność kredytowa.
Kolejnym krokiem jest zgromadzenie większego wkładu własnego. Większy wkład własny pozwala na uzyskanie lepszych warunków kredytowych, w tym niższego oprocentowania.
Podsumowanie
Zdolność kredytowa Polaków w maju 2024 roku jest wyższa niż pod koniec 2021 roku, mimo wyższych kosztów kredytów hipotecznych. Głównym czynnikiem wpływającym na tę sytuację jest dynamiczny wzrost wynagrodzeń. W przyszłości, w latach 2024-2025, możliwe są zarówno scenariusze dalszego wzrostu zdolności kredytowej, jak i jej ograniczenia w wyniku ewentualnego wzrostu inflacji lub wprowadzenia nowych regulacji prawnych. Ostateczny kierunek zmian będzie zależał od wielu czynników makroekonomicznych oraz polityki banku centralnego.
Żródło:
Ustawa o Funduszu Wsparcia Kredytobiorców
Przeczytaj też:
Wpływ wyborów prezydenckich na rynki finansowe USA – analiza i skutki
Analiza rynku budownictwa mieszkaniowego w Polsce w 2024 roku
Unieważnianie hipoteki z WIBOR-em: szansa dla klientów
Wprowadzenie WIRON-u: problemy i niepewność
Robo-advisorzy: wirtualni doradcy kredytowi
Hossa na Rynku Polskich Obligacji: Szczegółowa Analiza i Prognozy